die gebruikt worden bij de bereiding van wierook

Aloëhout | Amber | Arabische gom | Asafoetida
Barnsteen | Benzoë | Breuzinho
Pix Burgundica |Colophonium | Copaiba balsem | Copal | Dammar
Drakebloed hars | Elemi | Galbanum | Guggul | Labdanum | Mastiek Olibanum Opoponax | Peru balsem | Propolis | Sandarak | Storax
Tolu balsem | Tragacanth gom

Er zijn nogal wat soorten harsen en gommen die gebruikt kunnen worden bij de bereiding van wierook. Hieronder heb ik geprobeerd een zo compleet mogelijk overzicht te geven als hulpje in de wondere wereld van het plantenbloed. De informatie bij iedere hars of gom is voornamelijk beschrijvend. De magische werking zul je zelf door onderzoek en experimenteren moeten achterhalen. Wat voor mij zin heeft, kan voor een ander een totaal andere betekenis hebben. Het is voornamelijk een kwestie van het leren aanvoelen en plaatsen van de vibe die bepaalde stoffen hebben. Hars en gom hebben het voordeel dat ze in rooktoestand nogal overweldigend 'vibreren' in tegenstelling tot bijvoorbeeld kruiden, die, zeker wanneer ze gedroogd zijn, vaak moeilijker te plaatsen zijn. Hier speelt natuurlijk ook de persoonlijke gevoeligheid een rol.

Het verschil tussen een hars en een gom is dat een gom min of meer oplosbaar is in water. Een hars kan alleen goed opgelost worden in vloeistoffen als alcohol, ether, chloroform, benzine, benzol, etc. afhankelijk van de soort. Er zijn soorten die een mix zijn van hars en gom.

Niet alle harsen zijn even makkelijk te krijgen in Nederland. Plaatsen waar je deze bijzondere ingrediënten kunt vinden: liturgische winkels, newage supermarkten, toko's, kruidenwinkels, hobbywinkels waar produkten voor het zelf maken van verven verkocht worden. Soms hebben ze een schap van verfmolen 'De Kat' (damar, drakebloedhars, tragacanthgom, arabische gom en colophonium). Verder willen apotheken soms nog wel eens vreemde dingen op voorraad hebben, maar dan ook vaak tegen apothekersprijzen. Voor de meest exotische zijn er dan nog de diverse online winkels (probeer dan met name Duitse sites om verzendkosten in de hand te houden!). Prijzen van harsen en gommen kunnen sterk variëren tussen erg laag tot heel hoog voor de zeldzame soorten. Dit heeft mede te maken met de enorme keten van mensen die het mogelijk maakt dat harsen worden verzameld op de meest afgelegen locaties van de wereld en uiteindelijk hun weg vinden naar Europa. En wat hoeveelheden betreft....a little goes a long way...

Daarnaast kun je wel makkelijk zelf dennenhars verzamelen in onze Nederlandse bossen. Dennen hebben de neiging om hars uit hun bast te laten sijpelen, al helemaal wanneer ze beschadigd zijn en bij warm weer. Wanneer je hars gaat verzamelen beschadig je uiteraard geen bomen. Neem alleen hars die al volledig verhard is en neem nooit zoveel dat een wond aan de stam weer bloot komt te liggen.

Naamgeving
Het valt misschien op dat de plant waarvan de hars of gom afkomstig is, nogal wat verschillende wetenschappelijke namen kan hebben. Dit heeft te maken met het feit dat het systeem van plantenbenaming op z'n zachts gezegd een 'zooitje' was in het verleden. Verschillende wetenschappers hebben op verschillende momenten in de geschiedenis binnen verschillende naamgevingssystemen planten een wetenschappelijke naam gegeven. Hierdoor staan planten vaak onder verschillende namen bekend. Verder komt het ook voor dat een bepaalde hars van verschillende, soms verwante, plantensoorten afkomstig kan zijn.

Veiligheid
Wat betreft de veiligheid van deze stoffen geldt altijd dat je de dampen niet direct moet gaan inhaleren, dus niet met je neus in de rook gaan zitten hangen. Ga ervan uit dat alle rook slecht voor je longen is, gebruik wierook dus ook in kleine hoeveelheden. Je kamer hoeft niet blauw te staan voor een goede werking....tenzij je natuurlijk zonodig entiteiten wilt laten manifesteren. Naast een aantal harsen en gommen die als medicijn gebruikt worden, of in levensmiddelen, zijn er ook die een irriterende samenstelling hebben. Gebruik deze stoffen nooit inwendig, en berg ze goed op. Op die manier komen loslopende kleine kinderen niet in de verleiding deze lekker ruikende bolletjes op te snoepen.

Klonten of poeder aanschaffen?
Als je een portie hars of gom wil kopen en je hebt de keuze tussen poeder of klonten, kun je het beste voor de klont versie gaan. Gepoederde harsen gebruik je alleen voor mengsels die je tot kegeltjes, bolletjes of stokjes wilt vormen. Als je losse poeders op houtskool gebruikt krijg je het *POEF* effect: een paar seconden veel rook en geur, daarna niks meer en/of een bijtende brandlucht. Het is de bedoeling dat de harsen en gommen de kans krijgen rustig te smelten waardoor ze langere tijd hun rook en geur afgeven ipv. te verbranden. Koop dus klonten, dan kun je altijd nog kiezen of je het spul naar een kleinere maat wilt vijzelen. Twee uitzonderingen hierop vormen de drakenbloedhars, die in Nederland vrijwel alleen in poedervorm verkrijgbaar is. Meestal wordt hiervan slechts een mespuntje aan een mengsel toegevoegd. Verder wordt de tragacanthgom vrijwel altijd als poeder verkocht. Dit wordt, in water opgelost, gebruikt als bindmiddel voor stokjes of kegeltjes. Bespaar je het werk en koop dit niet in brokjes want het laat zich maar heel moeilijk poederen.

Dan nog een truukje. Sommige harsen laten zich heel moeilijk vijzelen omdat ze een beetje plakken. Doe dat spul voor het vijzelen een paar uurtjes in de vriezer en het breekt met een beetje geluk een stuk gewilliger tot kleinere stukjes.

De dikvloeibare of pasteuze harsen kun je in mengsels het beste gebruiken als binder om van wierookpoeder pellets te kneden die je ook gewoon op houtskool brandt.

Andere manieren om hars te 'branden'
Naast het bekende houtskooltje kun je ook gebruikmaken van een stukje alufolie in een oliebrandertje. Leg de folie in de holte aan de bovenkant, of vervang het olieschoteltje door een stukje folie dat je over de bovenkant vouwt en in het midden iets naar beneden duwt. Leg de wierookkorrels op de folie en steek het theelichtje aan. De korrels zullen vrij snel smelten zonder wolken rook te veroorzaken, hoogstens wat dunne sliertjes. De geur komt rustig vrij en zal nooit overgaan in een brandlucht. Deze methode is geschikter dan het werkelijk branden van wierook als je last hebt van een lichte astmatische aandoening, of te gevoelige brandmelders hebt ophangen.

Een andere manier die in Duitsland populair schijnt te zijn, is het gebruik van een fijn metalen zeefje (al dan niet met een stukje alufolie erin om druipen te voorkomen) in een speciaal houdertje met een theelichtje eronder. Als je klaar bent met de wierook, borstel je het zeefje schoon met een staalborsteltje. Dit is dan waarschijnlijk de iets chiquere versie van wat ik hierboven beschreef.

Bewaren
Harsen en gommen kun je heel lang bewaren (sommige zijn al fossiel ;-)). Bewaar deze stoffen liever niet in plastic zakjes of potjes, want de etherische stoffen kunnen ongewenste interacties aangaan met het plastic en het bijvoorbeeld zacht maken. Een glazen (weck-)potje dat luchtdicht kan is het best. Deze potjes kun je goedkoop bij de Xenos halen. Kunstmaterialenwinkels verkopen nogal eens lege schroefdeksel potjes in verschillende maten die erg prettig zijn voor het opbergen van wierookmengsels.

Sommige harsen kunnen verkleuren onder invloed van licht. Verder kan sterk zonlicht en warmte de chemische samenstelling (langzaam) doen veranderen van sommige harsen, iets wat niet echt schadelijk is maar wel de geur kan veranderen. Als je de potjes normaal in een gesloten kast bij kamertemperatuur bewaart, gaat het spul jarenlang mee.

Onderstaande lijst is nog niet compleet, maar wordt in de loop van de tijd wel steeds meer aangevuld (10-11-2004).

Aloëhout
Synoniemen: Agarhout, Adelaarshout, Lignum aloe, Jinko, Kyara, Aguru, Oud, Ude, Oog, Chen Xiang
Wetenschappelijke naam: Aquilaria malaccensis Lam., Aquilaria Agallocha Robx.
Uiterlijk: houtsplinters, grove stukje hout of netjes gesneden rechthoekjes (afhankelijk van leverancier)
Geur:

Aloëhout wordt door de Japanners zeer hoog gewaardeerd. Het is de meest gewaardeerde geur bij hun Koh-do wierookceremonies. In het verleden hebben diverse Japanse heersers grote stukken van dit hout kado gekregen. Zij gaven zo'n stuk hout zelfs een naam, waarna het eeuwenlang in tempels werd bewaard en af en toe tentoongesteld. Voor heel bijzondere gelegenheden wordt nog wel eens iets van deze beroemde stukken aloëhout gebruikt. Aloëhout is erg kostbaar omdat het op een bijzondere manier ontstaat. Aloëbomen raken besmet met een bepaalde schimmel, waarop de boom reageert met de productie van bepaalde oliën en harsen. Deze harsen gaan een biochemische reactie aan met de schimmel, waardoor geurstoffen ontstaan. De boom overleeft zo'n schimmelaanval meestal niet. Het duurt vaak vele jaren voordat zo'n boom helemaal doordrongen is van de gewilde harsen. Hoe meer hars in het hout zit, hoe waardevoller het is. Aloëhout van zeer goede kwaliteit is te herkennen doordat het zinkt in water. Verder kun je echt kwaliteits aloëhout herkennen aan de prijs. Het wordt meestal per gram verkocht en prijzen kunnen variëreren tussen 7 tot ruim 100 euro per gram, afhankelijk van de kwaliteitsgradatie. Een grote hoeveelheid voor weinig geld is oftewel iets anders, of van inferieure kwaliteit.

Amber
Synoniemen:-
Wetenschappelijke naam: -
Uiterlijk: zachte, bruingrijs korrelige massa
Geur: Amber heeft van zichzelf een sterke diepwarme vanille-achtige geur met een aroma van honing en dennen op een hete zomerdag.

Amber smelt en vervliegt heel makkelijk. De wanden van het glazen potje waarin het bewaard wordt, zijn bedekt met talloze naaldvormige kristalletjes wat het vluchtige karakter al laat zien. Op houtskool smelt het heel snel en geeft dan een intens zoete, warme geur af waarin hout, patchoeli, vanille en dennenhoning is te herkennen. De nageur is heel zacht en honingzoet.

Strict gesteld is dit spul geen hars of gom, maar ik vermeld het hier wel omdat ik eerst dacht dat het Baltische, opgegraven, barnsteen was. Er is klaarblijkelijk verwarring omtrent het woord 'amber', naast een synoniem voor barnsteen wordt deze benaming n.l. ook gebuikt voor het product afgebeeld op de foto. Dit blijkt een, in India geproduceerd, mengsel te zijn van vloeibare benzoë, vanille en bijenwas. Een samenstelling, die de fysieke eigenschappen een stuk beter verklaart.

Deze amber is behoorlijk prijzig en wordt per brokje van een paar gram verkocht. Dit wordt gecompenseerd door de intensiteit van de geur. Je hebt maar een heel klein schilfertje nodig voor een groot effect. Het is echt iets speciaals voor bijzondere gelegenheden. In India doet men brokjes van dit spul in een geperforeerd doosje dat men ergens neerzet om de ruimte mee te parfumeren.

Asafoetida
Synoniemen: Duivelsdrek
Wetenschappelijke naam: Ferula foetida
Uiterlijk: Fijngemalen is het bleek geelbruin poeder. In de oorspronkelijke vorm bestaat het uit oranje/bruine klontertjes. Er bestaat ook nog een vochtige vorm die het meest intens ruikt, maar die is minder geschikt voor wierook.
Geur: Ongebrand ruikt dit goedje heel intens en doordringend naar een mengeling van knoflook, maggi en zwavel. Neem een tupperware doosje mee als je dit gaat kopen en laat het zakje dichtplakken, want ander ruikt je tas dus nog wekenlang naar dit spul. Het best kun je dit in een weckpotje met zo'n rubberen afsluitring bewaren.

Asafoetida wordt maar in heel pietepeuterige hoeveelheden gebruikt, puur of in een wierookmengsel. Dit wierookingrediënt wordt alleen gebruikt als iets zeer hardnekkigs verdreven moet worden uit een huis. Asafoetida wordt overigens ook gebruikt in de Indiase keuken en kun je in toko's kopen.

Barnsteen
Synoniemen: Amber (niet te verwarren met ambergrijs of ambergris, een geurstof afkomstig uit walvissen), electrum (oud-Grieks)
Wetenschappelijke naam: door de fossiele oorsprong niet helemaal duidelijk, men denkt Pinus succinifera, Pinus spp
Uiterlijk: Varierend van roomwit opake naar goudgele, iets groenige tot diepbruin transparante klonten met afgeronde hoeken, al dan niet met insluitingen.
Geur: Barnsteen uit zee is ongebrand vrijwel geurloos. Als je een ruwe barnsteenklont stevig opwrijft op je kleding kun je een vaag denne-aroma bespeuren op de warme plek.

Gebrand heeft de harde barnsteen een sterke penetrante geur met wat dennenaccenten. De geur kan tussen stukjes onderling sterk verschillen (hangt waarschijnlijk samen met de fossiele oorsprong).

Barnsteen is in feite een fossiele, versteende, hars. De exacte boomsoorten waaruit de hars oorspronkelijk afkomstig was is niet vast te stellen. Het is miljoenen jaren geleden uit een beschadiging aan een boom gesijpeld en daarna gefossiliseerd. Barnsteen wordt gevonden aan de kusten van de Oostzee, alwaar het aanspoelt nadat het tijdens zwaar weer uit de zeebodem is losgewoeld. In Polen bijvoorbeeld kun je dan ook heel veel echte barnsteen kopen. Echte barnsteen drijft op zout water en geeft een intens zoete dennengeur af wanneer het gebrand wordt. Ook wordt het statisch door wrijving. Nep barnsteen is vaak gewoon plastic of bakeliet. Om een stukje op echtheid te te testen kun je op een onopvallende plek even een heetgemaakte naald ertegen houden. Een bijtende verbrand plastic stank duidt op namaak. Verder worden er ook nogal eens copal soorten verkocht als barnsteen. Barnsteen uit de grond wordt voornamelijk opgegraven aan de Baltische kust van Rusland. Dit spul ziet er heel anders uit, het is ruwe en is onregelmatiger gevormd.

Benzoë
Synoniemen: Benzoin, Loban (Indiase variant)
Wetenschappelijke naam: Styrax benzoides, Styrax benzoin, Styrax sumatranus
Uiterlijk: Lichtgrijze, ondoorzichtige, beetje ruwe korrels.
Geur: Ongebrand heeft benzoë een heel flauw zoet terpentijn-achtig aroma. Gebrand kun je een fluwelig warm zoete, ietwat zware geur verwachten. Aroma van vanille erg duidelijk.

Deze hars wordt gewonnen op Sumatra en Java, in Thailand, Cambodja en Borneo. De Thaise Siam benzoë wordt gezien als de beste kwaliteit.

Breuzinho
Synoniemen: -
Wetenschappelijke naam:
Uiterlijk:
Geur:

Pix Burgundica
Synoniemen:-
Wetenschappelijke naam: Abies excelsa
Uiterlijk:
Geur:

Deze hars is afkomstig van de Fijnspar, oftewel de doodgewone kerstboom. Hij wordt gewonnen in Finland en Duitsland.

Colophonium
Synoniemen: Rosin
Wetenschappelijke naam: Pinaceae
Uiterlijk: donkergeel transparant, glasachtige platte stukjes
Geur: Ongebrand heeft deze hars nauwelijks een geur, hoogstens een beetje een talkachtig aroma. Deze hars smelt heel makkelijk en geeft flink wat rook. De geur heeft een sterk opwekkende dennenaroma dat wat prikkelt in je neus.

Deze hars is het hoofdbestanddeel van het harsblok dat violisten gebruiken om de haren van hun strijkstok mee in te wrijven. Colophonium is de substantie die overblijft nadat water en terpentijnolie uit dennenhars zijn gedestilleerd. Het is een wat onbekender product, maar kan zeker ook goed in wierook gebruikt worden.

Copaiba balsem
Synoniemen: Covaiba balsem, Copaiva balsem
Wetenschappelijke naam: Copaifera reticulata
Uiterlijk: dunvloeibare transparante, geelbruine hars die niet indikt of verhardt bij blootstelling aan lucht.
Geur: Deze geur is vrij complex. Naast stevige zoete tonen is deze geur ook behoorlijk kruidig en doet zelfs enigszins medicinaal aan. Lijkt een beetje op patchouli. Wanneer de balsem wordt verdampt, intensiveert de geur van de hars heel sterk, en vult hij binnen no time je hele huis. Gebruik dit ingrediënt dan ook spaarzaam omdat de geur anders te overheersend wordt.

Een balsem als deze is heel geschikt voor het maken van wierook pellets. Meng eerst alle fijngepoederde droge componenten van je mengsel en voeg als laatste druppel voor druppel een balsem toe terwijl je de massa doorkneedt. Wanneer de pasta goed vormbaar is kun je er dan balletjes van kneden ter grootte van een erwt. Laat de balletjes een week of twee rijpen voordat je ze brandt, dan zijn alle geuren goed in elkaar getrokken.

Deze balsem komt uit Brazilië. De balsem wordt verder toegepast als een medium bij schilderwerk en restauratie van schilderijen.

Copal
Synoniemen: -
Wetenschappelijke naam: Agathis dammara, Bursera spp., niet exact aan te geven vanwege half fossiele oorsprong.
Uiterlijk: Copal kan varieren van grote kleurloos transparante harsklonten tot diepgeel en zelfs tot zwart. De grootte van de korrels kan verschillen naar gelang de leverancier.
Geur: Ongebrand heeft copal nauwelijks geur, ietwat stoffig met een licht aroma van honing. Gebrand lijkt de lichter gekleurde copal op olibanum, maar dan met een frisse noot citroen. In tegenstelling tot olibanum heb je met copal geen bittere nageur.

Copal is eigenlijk niet zozeer een aanduiding voor plantenhars van een bepaalde plantensoort, maar meer een technische benaming. Fossiele harsen zijn in de loop van de tijd onder invloed van warmte en druk langzaam in barnsteen veranderd. Copal is de benaming voor harsen (van allerlei verschillende plantensoorten) die halverwege dit proces zijn. Geen verse hars meer en nog geen barnsteen. Copal komt dus ook uit mijnen. Meestal worden drie soorten onderscheiden: copal oro (goudkleurig), copal bianco (wit) en copal negro (donkerbruin). De kleur en de geur van copal hangen af van de vindplaats. Daarnaast bestaat er nog copal kauri die alleen afkomstig is uit Nieuw-Zeeland.

Copal is sterk verbonden met de culturen van Midden- en Zuid- Amerika. Deze hars werd veelvuldig gebruikt in de rituelen van de Maya's en de Azteken.

Drakebloed hars
Synoniemen: -
Wetenschappelijke naam: Daemonorops draco
Uiterlijk: heel felrood, zeer fijn poeder. Ook is het ongemalen in donkerrode bollen te krijgen (behoorlijk prijzig). Deze hars maakt vervelende vlekken op textiel!
Geur: Ongebrand heeft deze hars geen geur. Drakebloedhars wordt nauwelijks puur gebrand. Omdat het zo'n fijn poeder is, ontvlamt het eerder met een dikke witte rookpluim dan dat het rustig smelt. Het geeft dan even een vleug kruidige geur af. Dit poeder wordt meestal in kleine hoeveelheden in mengsels gebruikt.

Deze hars wordt in Indonesië en China gewonnen.

Elemi
Synoniemen: -
Wetenschappelijke naam: Canarium commune, Canarium luzonicum Gray, Protium guianense, Agathis dammara
Uiterlijk: Witte, wasachtige en vooral zacht-kleverige massa met roodbruine spikkels die op boombast lijken.
Geur: Ongebrand geeft de hars al een sterke frisse geur die wat medicinaal aandoet. De geur doet denken aan citroen, venkel en ouderwetse boenwas. Elemi prikkelt in je neus als je diep inhaleert.

De zachte consistentie is geschikt om wierookbolletjes van te kneden in combinatie met andere, gepoederde ingredienten.

Deze hars komt uit de Filipijnen.

Galbanum
Synoniemen:
Wetenschappelijke naam: Ferula galbaniflua, Ferula rubicaulis
Uiterlijk:
Geur:

Iran

Labdanum
Synoniemen:
Wetenschappelijke naam: Cistus villosus var. creticus
Uiterljk:
Geur:

Spanje

Mastiek
Synoniemen: Mastix
Wetenschappelijke naam: Pistacia Lentiscus var. Chia
Uiterlijk: heldere, goudgele, lichtgelige, lichtgroenige tot kleurloze 'traantjes' of bolletjes van vrijwel dezelfde grootte.
Geur: Ongebrand heeft deze hars een licht kruidige, wat nootachtige geur met een heel vaag (ongebrand) tabak aroma. Gebrand lijkt deze hars op olibanum, maar dan een stuk minder zoet en met een wat nootachtige toon. Verder heeft mastiek een prettige subtiele nageur die niet lang blijft hangen.

Mastiek wordt alleen op grote schaal gewonnen op het eilandje Chios in Griekenland. De boom die deze hars levert komt alleen rondom de Middellandse Zee voor. Het wordt in de Arabische wereld gebruikt als een soort kauwgom en verder gebruiken ze het ook als smaakmaker in een Grieks alcoholisch likeurtje. Mastiek vormt verder een belangrijk ingrediënt van de beroemde bloemenwieroken die de Grieks-orthodoxe monniken op de berg Athos bereiden.

Olibanum
Synoniemen: kerkwierook, wierook, Frankincense, Maidi, Salai, Manna, Beyo, Mohor, Sheehaz
Wetenschappelijke naam: Boswellia sacra, Boswellia serrata, B. papyrifera, B. carteri, B. thurifera, B. frereana, B. odorata, B. neglecta, B. dalzielli, B. bhaudajaima
Uiterlijk: lichtgele tot goudgele, opake tranen. Deze wierook wordt voor bepaalde markten ook goud, zilver, geel, groen, rood of blauw geverfd.
Geur: Ongebrand heeft het een licht honing aroma en een heel lichte kerkwierookgeur. Gebrand ruikt dit naar de bekende kerkwierook van de rk-mis. De restjes kunnen op een houtskooltje een heel bittere nageur veroorzaken. Verder geeft deze hars een behoorljke hoeveelheid rook.

Olibanum is zo ongeveer de meest gebruikte en gewaardeerde van alle harsen. Het vormt de basis van veel wierookmengsels. Deze hars wordt al eeuwenlang op nogal wat plaatsen in de wereld verzameld. Oeroude handelsroutes voor deze hars strekten zich uit van de Perzische Golf naar Azië en van Mekka naar Afrika. Het komt tegenwoordig nog steeds uit Etiopie, Somalië, Oman, India en Aden.

Opoponax
Synoniemen: zoete mirre, Bisabol-mirre
Wetenschappelijke naam: Commiphora opoponax, Comniphora erythraceae of Opopanax Chironium, Pastinaca Opopanax
Uiterlijk: Vrij grote onregelmatig gevormde klonten met ingesloten plantmateriaal (schors, grasjes e.d.). Roodbruin tot donkerbruine kleur.
Geur: Ongebrand heeft de zoete mirre een vrij sterk, beetje friszuur, honing/harsachtig aroma. Deze hars smelt maar moeilijk en heeft de neiging om eerder aan te branden dan te vervliegen. er komt vrij weinig rook vrij. De geur is een vrij scherpe mirregeur, maar heeft minder drop/anijs aroma dan echte mirre. Zoete mirre ruikt vrij snel wat aangebrand.

Opoponax is een naam die aan twee totaal verschillende harsen wordt gegeven. De opoponax die je meestal kunt kopen wordt ook wel zoete mirre genoemd. Het is, zoals de naam al zegt een minder bittere variant op de reguliere mirre.

De andere opoponax hars is afkomstig van een schermbloemige en is behoorlijk sterk, bitter en scherp van geur (komt in de buurt van asafoetida). Deze hars schijnt vrij zeldzaam te zijn. Aan de de geur kun je snel genoeg herkennen welke van de twee je op de kop getikt hebt.

Sandarak
Synoniemen: -
Wetenschappelijke naam: Tetraclinis articulata, Cupressaceae Callitris quadrivalvis
Uiterlijk: Stoffige, bleekgele, halftransparante tranen. Langwerpiger van vorm dan olibanum korrels.
Geur: Ongebrand hebben de korrels een vage denneneur met een wat kruidig zurige citroennoot. Gebrand lijkt sandarak nogal op olibanum, maar dan iets zoeter en citroeneriger. Verder is de nageur aangenaam kruidig en niet bitter.

Deze hars komt uit Marokko.

Tragacanth gom
Synoniemen: Tragant gom
Wetenschappelijke naam:
Uiterlijk: grijswit poeder
Geur:

Tragacant gom is het meest geliefde bindmiddel voor het maken van stokjes, kegeltjes en andere wierookvormpjes. Het is nogal een duur goedje, maar heeft heel goede bindende eigenschappen.