![]() |
![]() |
|
![]() |
![]() |
|
|
|
Hier zal ik in het kort proberen weer te geven wat de basis beginselen van wicca zijn. Aangezien wicca geen leiders, dogma's of statuten kent, zijn de zaken zoals ze hier uitgelegd worden, mijn persoonlijke interpretatie ontstaan vanuit mijn eigen ervaring. Je kunt deze informatie gebruiken om een globaal idee te krijgen welke zaken een rol spelen binnen de wicca. Wat
is wicca? | Wat
is wicca niet? | De Rede |
|
|
|
Dit is niet zo een-twee-drie uit te leggen. Dit heeft onder meer te maken met het feit dat wicca geen dogma's kent zoals veel andere religies. Een gevolg hiervan is dat iedere wicca andere opvattingen heeft, globaal zijn er wel een aantal overeenkomsten tussen alle opvattingen die de ronde doen. Je leest het dus goed. Wicca kun je een religie noemen. Het is een geloof. Wicca staat ook wel bekend als Moderne, of Hedendaagse hekserij. Het is een stroming binnen het Nieuwe Heidendom (neo-paganisme), wat omschreven kan worden als een beweging die voor-christelijke leefwijzen en natuurreligies opnieuw beschikbaar wil maken in deze tijd. Als ik in een paar simpele regels zou moeten omschrijven wat wicca is, zou ik het als volgt zeggen; wicca is een natuur-georiënteerde mysterie-religie die uitgaat van het goddelijke in alles. Wicca's zien de hele wereld, waar zowel de materiële als de niet-materiële onder wordt gerekend, als een uitdrukking van het goddelijke. De essentie van het goddelijke doordringt alles en iedereen. Het godsbeeld is anders dan veel mensen gewend zijn. Wij geloven in een een goddelijk paar; de Godin en de God. Het grote respect voor de natuur binnen de wicca heeft verschillende redenen. In de huidige mainstream maatschappij is respect voor natuur en milieu erg ver te zoeken. Binnen de wicca probeert men bewust de focus te verleggen naar het grote geheel waar de mens niet boven staat, maar waar hij onderdeel van uitmaakt. Wanneer je je gaat bezighouden met waar jij als individu in het grote Web van het Leven past, wordt ook jouw invloed op dat geheel duidelijk. Ook je verantwoordelijkheden worden steeds duidelijker, of je ze ook aanvaardt is dan je eigen zaak. En als je dan die verantwoordelijkheden op je neemt, kan het haast niet anders dat je een groot respect krijgt voor de hele kosmos, die immers uit de Goden voortkomt. En van de hele schepping wordt in de wicca de natuur dan bij uitstek gezien als manifestatie van de Goden. De wicca is
een ervaringsreligie, in tegenstelling tot een openbaringsreligie. Er
is nooit iets geopenbaard vanuit een andere wereld door een wiccaprofeet
of vleesgeworden goddelijk wezen, niemand heeft een onfeilbaar heilig
boek. In de wicca heeft iedereen heeft alleen zichzelf en de Goden. Wicca
is niet bepaald een religie die je kunt ondergaan, die over je uitgestort
wordt. Wat wicca je te bieden heeft, hangt puur en alleen af van wat je
erin stopt. Een bekend motto binnen de hekserij is: Durven, Weten, Willen,
Zwijgen. Allemaal werkwoorden! "Als je datgene wat je zoekt niet in jezelf vindt, zul je het zeker nooit buiten jezelf vinden."
De termen hekserij / heks kunnen misschien in eerst instantie verwarrend werken. Daarom denk ik dat het ook zin heeft om aan te geven wat wicca juist niet is. Moderne hekserij wordt vaak in verband gebracht met satanisme en allerlei duistere zaken. Dit heeft onder andere te maken met de manier waarop we heksen kennen uit de geschiedenis. Het beeld van de klassieke heks die haar ziel aan de de duivel heeft gegeven, is eigenlijk een projectie van de angst voor de vrouw (en alle andere verwante lunaire zaken) van de (vroegere) christelijke kerk. De misogynie van de kerk lijkt de laatste tijd af te nemen, maar dit kwade archetype van de heks leeft nog steeds onderhuids in de wereldwijde samenleving. De bewering dat binnen de wicca satan aanbeden wordt, klopt niet. Satan maakt deel uit van de welomschreven Abrahamische godsdiensten en staat daarmee volledig los van de vrij moderne natuurreligie die wicca is. De figuur Satan is in de optiek van de meeste wicca's een christelijke oplossing om de aanwezigheid van "het kwaad in de wereld" te kunnen verklaren en dit kwaad vervolgens in zijn schoenen te schuiven. Wicca's geloven in het algemeen dan ook niet in satan. De link tussen de levensfilosofie
van het moderne satanisme en de hekserij klopt ook niet. Satanisme gaat
uit van het individu als zijn eigen hedonistische god. De satanist aanbidt,
verheerlijkt en dient alleen zijn eigen dierlijke menselijkheid en is
hoogstwaarschijnlijk zelfs agnostisch. De satanische leefregels passen
niet binnen de ethiek van wicca. Zaken als het volledig overtuigd zijn
van de eigen superioriteit, het recht op wraak en het volledig opgaan
in recht van de sterkste, zijn wezensvreemd voor een wicca.
Wicca's volgen in het algemeen slechts één leefregel, de Rede : "Doe wat je wilt, mits het niemand schaadt". Hoewel deze regel oorspronkelijk alleen betrekking had op het uitvoeren van magische werk, is in de loop van de jaren het gebruik gegroeid om de Rede meer in algemene zin toe te passen op het eigen doen en laten. Deze ethische regel legt alle verantwoordelijkheid bij ons, om alles wat we doen zorgvuldig te overwegen en niemand, dus ook onszelf niet, schade te berokkenen. Het "doe wat je wilt" staat in dit geval voor het volgen van de ware (ziels) Wil, dus niet voor "doe wat je leuk vindt". Dit betekent dat de dingen die wij doen en de beslissingen die we nemen, als mens en als heks, aan deze twee criteria onderworpen worden. Door het volgen van de Rede wordt je je bewust van de verantwoordelijkheid die je draagt voor jezelf en je omgeving. Je gaat het grote geheel zien en de manieren waarop alles in de kosmos samenhangt. Wanneer je de Rede navolgt kom je vanzelf zeker ook de onmogelijkheden en moeilijke dillemma's tegen die een regel als deze opwerpt. Dan komt het nemen van volledige verantwoordelijkheid voor je handelen om de hoek kijken, en de ware en diegaande betekenis hiervan. Dit zet je zeker met je poten op de Aarde en laat niet veel ruimte voor escapistische zweverigheid. Het bewust volgen van de Rede laat je vooral heel goed naar jezelf kijken en je motivaties grondig tegen het licht houden.
Wat in wicca
heel belangrijk is is de persoonlijke connectie met het Goddelijke, zonder
een tussenpersoon (b.v. de rol die de christelijke priester vervult).
Om deze connectie met de Bron enigszins mogelijk te maken komt hier het
begrip polariteit om de hoek kijken. Polariteit zien we overal in de wereld
om ons heen. Dood en leven, licht en donker, warm en koud, geven en nemen,
mannelijk en vrouwelijk. Polariteit is een onmisbaar begrip. De tegengestelde
termen kunnen niet bestaan zonder elkaar. Heel veel cyclussen in de natuur
kunnen alleen bestaan door overgangen tussen tegengestelden. Als er geen
polariteit zou bestaan, zou alles stilliggen. Totale stilstand
-inertie-, is bijvoorbeeld in de natuur- en scheikunde alleen onder heel
extreme omstandigheden voor elkaar te krijgen. Terugkoppelend naar het
godsbeeld, is deze polariteit daar ook in teruggebracht door het Ene onnoembare,
goddelijke, "op te splitsen" in een mannelijk en een vrouwelijk
aspect, de God en de Godin. Denk hierbij aan het yin-yang teken. Dit teken
laat zien hoe tegendelen samen het geheel vormen. De keuze voor de combinatie
mannelijk/vrouwelijk biedt tegenwicht voor de mannelijk-dominante godsdiensten
die het religieus denken van heel veel mensen heeft gevormd. Wicca's erkennen
dus de rol van het vrouwelijke, zodat er eindelijk balans kan komen in
ons denken en in onze gevoelswereld. De religieuze beleving in de wicca komt voort uit een besef van heiligheid van de wereld om ons heen en de wereld in ons. Iedere wicca zal zelf, door eigen ervaring, een contact met het Goddelijke tot stand brengen. Het Goddelijke wordt ervaren als immanent in de wereld. Sommigen voelen dit aan als een stroom die alles in beweging houdt en heilig maakt. Feit is dat het voor mensen heel moeilijk, zoniet onmogelijk is om het Goddelijke direct en accuraat te kunnen benoemen/omschrijven. Binnen de wicca speelt het hierboven genoemde begrip polariteit dan ook een grote rol om dichter tot het onbenoembare, abstracte goddelijke te komen om het te kunnen ervaren. De polariteit wordt in het godsbeeld uitgedrukt als het Heilige Paar, de Godin en de God, als uitdruking van de dynamische eenheid. De Godin wordt ervaren als
de eeuwige oerkracht die telkens weer het universum voortbrengt. Zij is
het Zijn, de oersoep, de voedingsbodem, die alles voedt en ons voorziet
van alles wat we nodig hebben. Zij wordt gezien als de Drievoudige Godin:
Maagd, Moeder en Oude Wijze vrouw. In deze drie aspecten komen alle manifestaties
van het vrouwelijke naar voren. De Godin heerst over de langzame processen
van opbouw, rijping en afbraak. Wanneer je gewend bent aan
een traditioneel christelijk godsbeeld van bijvoorbeeld een oude-man-met-baard-op
wolk, is het vaak moeilijk dit soort anthropomorfe visualisaties los te
laten wanneer je binnen de wicca geconfronteerd wordt met een Godenpaar.
Het is niet zo dat er binnen de wicca een dogma heerst van een oppermannetje
en een oppervrouwtje, waar je je aan onderwerpt of iets dergelijks. Dat
zou geen recht doen aan onze verbeeldingskracht en het wijde scala van
menselijke spirituele ervaring. Het gaat er binnen de wicca om dat je
een persoonlijke connectie vormt met het Goddelijke. En of je die connectie
kunt vormen door een voorstelling die sterk antropomorf of totaal abstract
is, maakt in feite niet uit, zolang je de dynamiek van polaire krachten
en de immanentie in de wereld om en in je maar niet uit het oog verliest.
In wicca staat de persoonlijke
relatie met de Godin en de God centraal, er is geen tussenpersoon die
voor jou bemiddelt. Wicca's zijn dan ook in de eerste plaats priesteressen
en priesters, en dan heks. Dit klinkt als verantwoordelijkheid, werk en
toewijding en dat is het ook. Priesterschap houdt naast die persoonlijke
relatie met het goddelijke ook dienstbaarheid in. Naar je medemens en
jezelf, midden in de samenleving, niet erbuiten. Zoals opgemerkt is zowel de materiële als immateriële wereld een uitdrukking/afspiegeling van het goddelijke binnen de wicca. Een belangrijk aspect van de wereld is datgene wat we niet met onze zes, "alledaagse" zintuigen kunnen waarnemen. Deze "onzichtbare" werelden (en alles wat daarin te vinden is) worden bereikbaar door het trainen van de geest en het jezelf verbinden met de Godin en de God, en uiteindelijk hun Oorsprong. Training bestaat in eerste instantie uit een programma van meditatie, ontspanning, concentratie en visualisatie. Hiermee streef je in de praktijk ernaar dat je zelf verschillende bewustzijnsstaten leert bereiken en hanteren. Dit vormt de basis en zal ook altijd de basis blijven van al het rituele werk dat je als wicca kunt doen. Pas als je deze vaardigheden onder de knie hebt is het verstandig om te proberen deze werelden te bezoeken. Je zult toch echt eerst moeten leren lopen voordat je kunt leren fietsen om dan de werelden te gaan verkennen.
Een onderdeel van wicca wordt gevormd door magie. De focus op dit aspect verschilt per persoon en per groep. Sommigen zullen er heel veel gebruik van maken, anderen zelden. Een algemeen gebruikte definitie van magie is de volgende: Magie is de wetenschap van het veranderen van de werkelijkheid overeenkomstig met de wil. Deze definitie laat een aantal belangrijke aspecten zien. Allereerst het aspect wetenschap. Magie als wetenschap houdt in dat bepaalde systemen gebruikt worden om resultaten te bereiken. In de loop van de eeuwen zijn er door allerlei mensen en volken verschillende methoden ontwikkeld. Een aantal voorbeelden zijn: natuurmagie, ceremoniële magie, kaarsenmagie, koordenmagie, stenenmagie etc. Daarnaast is resultaatgerichtheid is ook essentieel. Waarom zou je je met iets bezighouden als er toch niks uitkomt? Magie levert, met de nodige inzet, resultaten. Met andere woorden, magie werkt. Uit eigen ervaring kan ik dit eenvoudig beamen. Het laatste element uit de definitie is onmisbaar. De Wil moet heel sterk zijn. Het is al het ware de brandstof die nodig is om een machine te laten lopen. De Wil moet heel resultaatgericht zijn. De noodzakelijkheid van zo'n sterke wil zorgt ervoor dat magie heel hard werken is. Het is geen kwestie van even wat woordjes uit een boek, of van een site op te lezen, met een staf zwaaien en *poef* daar ligt een briefje van 50 euro voor je neus, of daar belt een of andere lover aan. In veel gevallen is er pure noodzaak en absolute overtuiging voor nodig om uiteindelijk de wil en het doorzettingsvermogen op te kunnen brengen om magie te gebruiken. Alle magie komt voort uit de menselijke geest. Door magie verander je in eerste instantie jezelf en daarmee de wereld om je heen. Magie doe je dus ook vaak niet zomaar, voor de lol, simpelweg omdat het teveel werk is om al je wil, aandacht en concentratie te richten op iets dat je eigenlijk niet wil. In het algemeen wordt magie gebruikt om te helen, om vastzittende wereldse problemen op te lossen of om aan de eigen persoonlijkheid te werken. De wicca is vrij aarde-gericht en probeert goede dingen voor elkaar te krijgen voor de wereld, de natuur en de mens. Wanneer je voor aardse zaken werkt, zullen de resultaten die je met magie bereikt altijd door "toeval" tot je komen. Je hebt bijvoorbeeld wel heel dringend een nieuw dak boven je hoofd nodig en net toevallig nadat je hiervoor magie hebt gebruikt (om je inmiddels maandenlange zoekactiviteiten te ondersteunen), komt je klasgenote met de vraag of je niet haar kamer wil overnemen omdat ze plotseling gaat verhuizen naar een fijn huis. De resultaten komen dus niet met een bliksemflits en een donderslag maar via de normale wegen. Wat ik hierboven beschreven heb, is magie als een techniek die je inschakelt wanneer je iets voor elkaar wilt krijgen. Er is nog een heel andere vorm waarbij de priesteres of priester als enige doel heeft eer te bewijzen aan de Goden waarmee een verbintenis is aangegaan. Het is de magie van het vieren, de vreugde en het jezelf verbinden met het Alles. Verder vind
ik zelf magie ook zeker een Kunst. Op allerlei gebieden kun je je hart
en ziel in een magisch ritueel verwerken en het ritueel tot ware kunst
verheffen. Het schrijven en declameren van betekenisvolle teksten, het
maken van magische voorwerpen, het werken met kleuren, geuren, licht en
texturen, het werken met de verbeelding en de emotie(!), al deze dingen
associeer ik bij uitstek met het scheppen van een kunstwerk. De
opgeroepen sfeer en emoties van een ritueel doen me vaak denken aan wat
een kunstwerk in je kan wakker maken...maar dan intenser omdat je magie
actief met heel je wezen bedrijft. Hierboven noemde ik het woord al: 'ritueel'. Een ritueel is een serie gewijde handelingen die uitgevoerd worden met een bepaalde bedoeling. In de wicca kennen we vrij veel rituelen. Uit de tekstjes hierboven blijkt wel dat bewust handelen een belangrijk aspect is van de wicca. Een ritueel doen is zeer bewust handelen bij uitstek. Stel, er welt een bepaald verlangen in je op, je wilt iets doen (wat precies, laat ik even in het midden). Vervolgens kies je zorgvuldig een plaats en tijd, je bedenkt met wat voor handelingen en teksten je je helemaal kunt richten op het vervullen van je verlangen. Je verzamelt de spullen die je speciaal voor het ritueel wil gebruiken. Je bedenkt welke sfeer je handelingen ondersteunen en je bouwt hem op tijdens het ritueel. Alles wat bij een ritueel komt kijken doe je om het vervullen van je verlangen te ondersteunen. Een ritueel kan heel eenvoudig en kort zijn, maar ook heel uitgebreid en ingewikkeld. De reden om een ritueel te doen is dus om heel geconcentreerd en heel bewust ergens mee bezig te zijn. Door het ontwikkelen van en vasthouden aan bepaalde rituele vormen voor jezelf kun je jezelf sterk conditioneren, waardoor het makkelijker wordt een bepaalde bewustzijnsstaat te bereiken die nodig is om dingen te doen die binnen een ritueel plaatsvinden. Dit zijn in de wicca meestal de belangrijkste redenen om rituelen te doen: - Om iets te
vieren (maanfeesten en jaarfeesten bijvoorbeeld). Het uitvoeren van rituelen
geeft je de mogelijkheid bij de belangrijke transities in het leven stil
te staan en er gewijde aandacht aan te geven. Een ritueel is een tijdloos
rustpunt en een focuspunt, iets waar veel mensen baat bij hebben in deze
jachtige, harde en te rationele consumptiemaatschappij.
In de wicca zijn rituelen haast onlosmakelijk verbonden met de magische cirkel. Deze cirkel vormt voor de duur van het ritueel de gewijde tempelruimte waarbinnen alle rituele handelingen plaatsvinden. De cirkel wordt door middel van een serie rituele handelingen als een soort bolvormige energievorm opgebouwd door de deelnemers. Hierbij wordt de werkruimte op meerdere niveaus afgescheiden van de dagelijkse realiteit van bijvoorbeeld een huiskamerruimte of een zolder. Het opbouwen van een magische cirkel kan heel uitgebreid en ceremonieel of heel eenvoudig gebeuren. Afhankelijk van de gebruikte magische technieken kan het karakter van een cirkel variëren van een zachte fuzzy afscheiding tot een ondoordringbaar fort. Zo'n magische cirkel zorgt ervoor dat alle deelnemers aan het ritueel zich tijdelijk geestelijk, en spiritueel naar een andere plek verplaatsen. Dit is lastig uit te leggen omdat het vooral duidelijker wordt wanneer je het ervaart. Binnen de wicca wordt deze plek aangeduid als 'tussen de werelden'. Vaak lijkt de tijd zich daar heel anders te gedragen door extreme vertraging of versnelling. De alledaagse wereld wordt naar de achtergrond gedrukt, en de wijding van de ruimte komt voelbaar op de voorgrond te staan. De cirkel dient verder vanuit magisch perspectief ook als beveiliging. Ongenode energieën en ander semi-aanwezig nieuwschierig spul wordt zo buiten de psychische deur gehouden. (De cirkel is in feite het snijvlak van een energetische bolvorm met de vloer waarop je staat en omvat aldus iedereen). Wanneer het ritueel klaar is, wordt de cirkel met een serie rituele handelingen weer netjes afgebroken en keert de ruimte terug naar zijn alledaagse huiselijke staat. Dit is nodig omdat anders de functie van de ruimte niet wordt geneutraliseerd. Dat kan ervoor zorgen dat de sfeer in de kamer onaangenaam of onrustig wordt doordat de overgebleven energie van de cirkel botst met het profane gebruik van de ruimte. Het netjes opruimen van de cirkel is ook nodig om alle deelnemers psychisch weer los te koppelen van de ruimte en de energie. Anders blijf je er, zeker bij intense rituelen, een beetje in 'hangen' en kun je er last van krijgen. Een cirkel kan zowel binnenshuis als buiten getrokken worden. Voor een buitencirkel worden bij voorkeur vaak mooie, wat afgezonderde plekken in de natuur opgezocht. Vaak zijn dat plaatsen met een bijzondere uitstraling. Soms merk je dat je zelfs uitgenodigd wordt door het landschap om op een bepaalde plaats te gaan werken. Naast voor de hand liggende plekken in de natuur zijn er, zeker ook in de grote steden, bijzondere plekken die uitnodigen tot het trekken van cirkels voor rituelen. Het openstaan voor de onderstromen en de energiën van de stedelijke omgeving om ons heen, leidt vaak vanzelf tot het vinden van de juiste (vaak onalledaagse) plek voor een ritueel. Voor een buitencirkel worden meestal wat eenvoudigere, minder ceremoniele technieken gebruikt omdat die beter aansluiten bij de energie van de natuur. Praktisch gezien is buiten werken vaak ook eenvoudiger omdat het niet altijd even prettig, veilig of handig is veel ritueel gereedschap mee te slepen. Het is namelijk ook een beetje gek om te proberen wierook aan te steken als de sterke zeewind je zowat omver blaast.
|
|